Kto obsłuży pierwsze elektryki w Kielcach? Nowy przetarg, nowe kłótnie

Zaledwie kilka dni po ogłoszeniu przetargu na świadczenie usług przewozowych autobusami elektrycznymi, które dopiero przyjadą do miasta po wyprodukowaniu przez firmę Solaris, w Kielcach do Krajowej Izby Odwoławczej trafiły dwa odwołania. Zarzuty wobec Zarządu Transportu Miejskiego sformułowały lokalne MPK Kielce oraz firma PKS Gostynin. Obie wskazują na istotne wady dokumentacji przetargowej – od błędnego opisu przedmiotu zamówienia po klauzule umowne utrudniające uczciwą konkurencję.

Nowy przetarg: 24 autobusy Solarisa i ponad 1,5 mln km rocznie

ZTM w Kielcach ogłosił 18 lipca 2025 r. postępowanie przetargowe (nr 5/2025) na wykonywanie usług przewozowych w komunikacji miejskiej 24 autobusami elektrycznymi marki Solaris, będącymi własnością miasta. Elektrobusy zostały zakupione w ramach projektu „Zielony transport publiczny w Kielcach”. Roczny przebieg wozów przewidziano na poziomie 1,5 mln km, przy czym zamawiający zastrzegł możliwość zwiększenia liczby pojazdów o dodatkowe 5 sztuk w ramach odrębnego projektu.

Pojazdy mają być ładowane na Dworcu Autobusowym przy ul. Czarnowskiej, gdzie zlokalizowano 12 stacji ładowania o mocy 2×60 kW każda. Usługa ma być świadczona przez 70 miesięcy. Termin rozpoczęcia świadczenia usług ustalono na 1 maja 2026 r., z maksymalnym okresem przygotowawczym wynoszącym 5 miesięcy od podpisania umowy.

MPK: zamówienie dubluje trwającą umowę

Pierwsze z odwołań złożyło Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacji w Kielcach, które od 2018 roku realizuje usługi przewozowe na podstawie obowiązującej umowy z miastem. MPK wskazuje, że w nowym przetargu ujęto linie nr 13 i 24 – mimo że są one przedmiotem aktualnego kontraktu obowiązującego do końca 2027 r. Zdaniem przewoźnika, miasto nie ma podstaw prawnych do przekazania tych tras innemu wykonawcy przed wygaśnięciem obowiązującej umowy.

MPK podnosi również inne zarzuty: niejasne obowiązki związane z ładowaniem pojazdów, brak odniesienia do sytuacji awaryjnych (np. przerw w dostawie prądu) oraz niewystarczające zapisy dotyczące pojazdów zastępczych. Spółka krytykuje też sztywne limity waloryzacyjne (1-5% rocznie, max. 25%) jako nieadekwatne do długości umowy. Dodatkowo zakwestionowano wymóg zapewnienia 40 kierowców, co – przy obowiązujących normach prawa pracy – zdaniem odwołującego nie wystarcza do realizacji rozkładu jazdy.

Podsumowując, wśród postulatów MPK znalazło się przede wszystkim żądanie wyłączenia z przetargu tras obecnie przez nią obsługiwanych oraz zmiana zasad waloryzacji na bardziej elastyczne, z odniesieniem do realnych kosztów funkcjonowania przewoźnika.

PKS Gostynin: za dużo ryzyka, za mało danych

Drugie odwołanie złożyło Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej w Gostyninie. Firma zarzuca zamawiającemu brak udostępnienia niezbędnych dokumentów – takich jak instrukcje obsługi, warunki gwarancji czy harmonogramy przeglądów. Bez tych informacji – jak argumentuje – niemożliwa jest rzetelna kalkulacja kosztów świadczenia usług. Przewoźnik postuluje, by dokumenty te zostały przekazane wykonawcom jeszcze przed złożeniem ofert, a nie dopiero po podpisaniu umowy.

Kolejnym punktem krytyki jest obowiązek posiadania bazy eksploatacyjnej wyłącznie na terenie Kielc oraz wymóg uzyskania autoryzacji serwisowej Solarisa właśnie w tej bazie. PKS wnioskuje o dopuszczenie bazy w promieniu do 20 km od miasta oraz o umożliwienie wykonywania przeglądów okresowych także w zewnętrznych, certyfikowanych punktach serwisowych.

Jako rażąco wysoką oceniono przewidzianą karę umowną (20% wartości kontraktu) za ewentualną niezgodność bazy z wymaganiami. PKS postuluje jej obniżenie do poziomu 5%, a w przypadku mniej istotnych uchybień – konieczność wcześniejszego wezwania do ich usunięcia z 14-dniowym terminem.

Szeroko zakwestionowano również zapisy dotyczące waloryzacji:

• proponowany termin początkowy (styczeń 2026) jest zdaniem odwołującego oderwany od daty składania ofert,
• aktualizacja wynagrodzenia powinna następować co 6 miesięcy (nie co rok),
• limit 25% zmian wynagrodzenia należy zwiększyć do 50%,
• należy usunąć zapis, który ogranicza waloryzację do 5% mimo wyższych wskaźników wzrostu cen i wynagrodzeń.

PKS zwraca także uwagę na zbyt nieprecyzyjne zapisy o możliwości rozwiązania umowy przez ZTM w razie „powtarzających się przypadków nienależytego wykonania umowy”. Proponuje, by rozwiązanie było możliwe dopiero po trzech stwierdzonych uchybieniach, a wcześniej obowiązywało pisemne wezwanie do poprawy.

Na koniec firma domaga się wydłużenia okresu przygotowawczego z 5 do 11 miesięcy – wskazując, że inwestycje w bazę, infrastrukturę techniczną i zatrudnienie kierowców są niemożliwe do realizacji w tak krótkim czasie.

Jaka przyszłość komunikacji autobusowej w Kielcach?

Obie sprawy trafiły do Krajowej Izby Odwoławczej. Jeśli KIO przyzna rację odwołującym się wykonawcom, może nakazać unieważnienie przetargu lub modyfikację specyfikacji warunków zamówienia. Dla miasta oznaczałoby to konieczność wydłużenia procedury – a w konsekwencji opóźnienie startu nowego kontraktu, przewidzianego obecnie na maj 2026 r. i w efekcie być może spore postojowe dla nowych autobusów.

Z punktu widzenia ZTM to już kolejna złożona i potencjalnie konfliktowa procedura przetargowa związana z obsługą nowej floty elektrobusów. Postępowanie ma strategiczne znaczenie dla przyszłości komunikacji miejskiej w Kielcach – stawką jest bowiem nie tylko organizacja przewozów, ale i sprawna eksploatacja drogich pojazdów zakupionych ze środków publicznych. Rozstrzygnięcie przez KIO może przesądzić o tym, kto i na jakich warunkach będzie nimi woził pasażerów przez najbliższe sześć lat.